Turkish-Egyptian Relations after 2011
Political Dynamics of Geopolitical Turbulence
DOI:
https://doi.org/10.59569/jceeas.2023.3.2.152Keywords:
Turkey, Egypt, Arab Spring, Geopolitics, Turbulent RelationsAbstract
The Arab Spring process, which started in Tunisia in 2010 and soon spread throughout the entire Arab world, ended in 2011 with the resignation of Hosni Mubarak’s government in Egypt. Subsequently, as a result of the parliamentary elections held on November 28, 2011, the election of Mohammed Morsi under the leadership of the Muslim Brotherhood caused great enthusiasm in the Turkish public and marked a high point in the history of bilateral relations. However, in 2013, relations reached a breaking point and were reduced to a minimum after Morsi and his supporters were removed from power in a coup. On the other hand, in addition to the deep-rooted historical backgrounds of Turkey and Egypt, the presence of diplomatic opportunities in the Middle East and the Eastern Mediterranean in a geopolitical context enabled the repeated development of bilateral relations. Thanks to all of this, relations between the two states began to normalize at the diplomatic level since the end of 2020.
This study examines reasons for the development of the turbulent relationship between the two countries, which quickly reached both the peak and the bottom, before it began to normalize due to its geopolitical importance. The first part of the study examines Turkey’s foreign policy during the Arab Spring and its reflections on Egypt. The second part analyzes the reasons for the relations that peaked with the Morsi era. Then, it examines the causes of the negative impact of the military coup that took place in Egypt in 2013, which led to the breaking point in bilateral relations. Finally, it seeks to comprehensively explore the causes of turbulent relations by examining relations that have recently begun to normalize due to geopolitical concerns.
References
Alsharif, A. and Perry, T. (2013) ‘Egypt’s Rulers Tell Pro-Mursi Protesters to Quit Camps,’ Reuters, 1 August. Available at https://www.reuters.com/article/cnews-us-egypt-protests-idCABRE9700JX20130801 (Accessed: 17 November 2022)
Altaş M. (2023) ‘Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile telefonda görüştü,’ Anadolu Agency, 9 October. Available at https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-misir-cumhurbaskani-sisi-ile-telefonda-gorustu/3013412 (Accessed 17 December 2023)
Anadolu Agency (2018) ‘Suriyeli muhalif Milli Ordudan Türkiye’ye destek,’ Anadolu Agency, 16 December. Available at https://www.aa.com.tr/tr/dunya/suriyeli-muhalif-milli-ordudan-turkiyeye-destek-/1340527 (Accessed: 4 November 2022)
Bakir A. (2023) ‘Egypt-Turkey Normalization: Ankara’s Perspective,’ Atlantic Council, 12 April. Available at https://www.atlanticcouncil.org/blogs/menasource/egypt-turkey-normalization-ankaras-perspective/ (Accessed: 14 December 2023)
Balcı A. (2013) Türkiye Dış Politikası: İlkeler, Aktörler ve Uygulamalar. İstanbul: Etkileşim Yayınları. ISBN 978-605-131-500-3
BBC (2013) ‘Gül: Mısır’ın geleceği demokrasiye bağlıdır,’ BBC, 9 August. Available at https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/08/130809_abdullah_gul_ft (Accessed: 10 November 2022)
BBC (2021) ‘28 Şubat süreci: Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘Darbe insanlık suçudur’ açıklaması yaptı,’ BBC, 28 February. Available at https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-56229737 (Accessed: 18 November 2022)
BBC (2022) ‘Erdoğan, Sisi’yle selamlaşıp tokalaştı,’ BBC, 20 November. Available at https://www.bbc.com/turkce/articles/cql5kq25k47o (Accessed: 26 November 2022)
BBC (2023) ‘Çavuşoğlu Mısır’a gitti: Tarihi görüşmede “İlişkileri en üst düzeye çıkaracağız” mesajı,’ BBC, 18 March. Available at https://www.bbc.com/turkce/articles/c6pl76e0147o (Accessed 17 December 2023)
Çelikcan H. (2020) Uluslararası İlişkilerde Kimlik: Mursi Dönemi Türkiye-Mısır İlişkileri. Thesis of Master’s Degree, T.C. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Küreselleşme ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Tekirdağ. https://hdl.handle.net/20.500.11776/3915
CNN Turk (2011) ‘Obama ile Erdoğan telefonda ne görüştü?,’ CNN Turk, 5 February. Available at https://www.cnnturk.com/dunya/obama-ile-erdogan-telefonda-ne-gorustu (Accessed: 2 November 2022)
CNN Turk (2020) ‘Sisi - Esad ittifakı: Mısır Suriye’ye asker gönderdi,’ CNN Turk, 30 July. Available at https://www.cnnturk.com/dunya/sisi-esad-ittifaki-misir-suriyeye-asker-gonderdi (Accessed: 21 November 2022)
CNN Turk (2023) ‘Mısır Dışişleri Bakanı Shoukry, deprem dayanışması için Türkiye’ye geliyor,’ CNN Turk, 16 Feburary. Available at https://www.cnnturk.com/dunya/misir-disisleri-bakani-shoukry-deprem-dayanismasi-icin-turkiyeye-geliyor (Accessed: 14 December 2023)
Cumhuriyet (2022) ‘Mısır’dan Türkiye açıklaması: Normalleşme sürecini askıya aldık,’ Cumhuriyet, 30 October. Available at
https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/misirdan-turkiye-aciklamasi-normallesme-surecini-askiya-aldik-1997741 (Accessed: 7 November 2022)
Cumhuriyet (2022) ‘Mısır’dan Türkiye açıklaması: Normalleşme sürecini askıya aldık,’ Cumhuriyet, 30 October. Available at https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/misirdan-turkiye-aciklamasi-normallesme-surecini-askiya-aldik-1997741 (Accessed: 26 November 2022)
Derecho Internacional (n. d.) The Treaty of Sèvres, 1920 (The Treaty of Peace between the Allied and Associate Powers and Turkey Signed at Sèvres August 10, 1920). Available at: https://www.dipublico.org/100760/the-treaty-of-sevres-1920-the-treaty-of-peace-between-the-allied-and-associated-powers-and-turkey-signed-at-sevres-august-10-1920/ (Accessed: 9 January 2024)
Demirtaş, S. (2013) ‘Ankara-Kahire hattında siyasi ilişkiler kopma noktasında,’ BBC, 16 August. Available at
https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/08/130816_misir_turkiye_iliskileri_analiz (Accessed: 4 November 2022)
Deutsche Welle (2021) ‘Türkiye ve Mısır’dan normalleşme için yeni adım mesajı,’ Deutsche Welle, 8 September, Available at https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiye-ve-m%C4%B1s%C4%B1rdan-normalle%C5%9Fme-yolunda-yeni-ad%C4%B1m-mesaj%C4%B1/a-59125764 (Accessed: 24 November 2022)
Deutsche Welle (2023) ‘Mısır ile Türkiye arasında deprem diplomasisi,’ Deutsche Welle, 27 February. Available at https://www.dw.com/tr/m%C4%B1s%C4%B1r-ile-t%C3%BCrkiye-aras%C4%B1nda-deprem-diplomasisi/a-64829241 (Accessed: 13 December 2023)
Deveci M. (2023) ‘Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, temaslarda bulunmak için Mısır’a gitti,’ Anadolu Agency, 18 March. Available at https://www.aa.com.tr/tr/gundem/disisleri-bakani-cavusoglu-temaslarda-bulunmak-icin-misira-gitti/2849075 (Accessed 17 December 2023)
Duran, H. and Özdemir, Ç. (2012) ‘Türk dış politikasına yansımalarıyla arap baharı,’ Akademik İncelemeler Dergisi, 7(2), pp. 181–198. ISSN 1306-7885
Efegil, E. (2016) ‘Ak Parti Hükümetinin Ortadoğu Politikası ve ABD Yönetimi ile Batılı Uzmanların Eleştirileri,’ Gazi Akademik Bakış, 9(18), pp. 45–58. ISSN 1307-9778 DOI: https://doi.org/10.19060/gav.320656
Ekşi M. (2018) ‘Türk Dış Politikasının Ultimo Ratiosu: Yumuşak Güçten Sert Güce Türkiye’nin Suriye Politikası,’ Karadeniz Araştırmaları, 15(60), pp. 71–99. ISSN 2458-7680
Erol, M. S. (2020) ‘Sisi Türkiye karşıtlığında ‘birinciliğe’ oynuyor. 6 August,’ Anadolu Agency, Available at https://www.aa.com.tr/tr/analiz/sisi-turkiye-karsitliginda-birincilige-oynuyor/1933397 (Accessed: 21 November 2022)
Euronews (2020) ‘Libya’ya asker gönderilmesine izin veren tezkere 18 ay uzatıldı,’ Euronews, 22 December. Available at https://tr.euronews.com/2020/12/22/libya-ya-asker-gonderilmesine-izin-veren-tezkere-18-ay-uzat-ld (Accessed: 4 November 2022)
Euronews (2023) ‘Fidan’ın Mısır temasları: İsrail’in barışı Araplarla değil, Filistinlilerle olmalı,’ Euronews, 14 October. Available at https://tr.euronews.com/2023/10/14/fidanin-misir-temaslari-israilin-barisi-araplarla-degil-filistinlilerle-olmali (Accessed 17 December 2023)
Gözen, R. (2011) ‘Türkiye ve Arap Baharı: Değişimi Açıklamak ve Anlamak,’ Adam Academy Journal of Social Sciences, 1(2), pp. 1–25. ISSN 2146-4936
Grigoriadis, I. N. (2014) ‘Energy Discoveries in the Eastern Mediterranean: Conflict or Cooperation?,’ Middle East Policy, 21(3), pp. 124–133. ISSN 14754967 DOI: https://doi.org/10.1111/mepo.12087
Gumrukcu T. and Hayatsever H. (2023) ‘Turkey’s Erdogan Says Hamas Is not Terrorist Organisation, Cancels trip to Israel,’ Reuters, 25 October. Available at https://www.reuters.com/world/middle-east/turkeys-erdogan-says-hamas-is-not-terrorist-organisation-2023-10-25/#:~:text=%22Hamas%20is%20not%20a%20terrorist,who%20fight%20for%20their%20faith. (Accessed 16 December 2023)
Hamsici M. (2022) ‘Müslüman Kardeşler Basın Sözcüsü BBC Türkçe’ye konuştu: Türkiye ve Mısır’ın yakınlaşmasını destekliyoruz,’ BBC, 4 November. Available at https://www.bbc.com/turkce/articles/c1rdygrg3yyo (Accessed: 25 November 2022)
İHA (2011) ‘Erdoğan’dan Mübarek’e tavsiye,’ IHA, 1 February. Available at https://www.iha.com.tr/haber-Erdoğandan-mubareke-tavsiye-158020/ (Accessed: 9 November 2022)
Inat, K. (2012) ‘Türkiye’nin Ortadoğu Politikası 2012,’ in Kitap, A. (ed.) Ortadoğu Yıllığı. pp. 9–30. ISBN 9789944105514
Kalyoncuoğlu, K. S. and Kalyoncuoğlu, S. (2022) ‘Enerji güvenliği bağlamında Doğu Akdeniz’deki gelişmeler: Türkiye-Mısır ilişkileri,’ Türkiye Politik Çalışmalar Dergisi, 2(1), pp. 19–29. ISSN 792-0887
Kayalı Ö. (2016) İhvan-ı Müslimin Hareketi ve Mısır Siyasetine Etkisi. Ph.D. Dissertation, T.C. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Sakarya.
Khanzen, İ., Başer, H., Canik, M. E. (2023) ‘Mısır Dışişleri Bakanı: Mısır artık Türkiye ile iyi bir ilişki sergiliyor,’ Anadolu Agency, 13 April. Available at https://www.aa.com.tr/tr/gundem/misir-disisleri-bakani-sukri-ortak-vizyonumuz-ve-ayni-zamanda-guclu-bir-siyasi-irade-var-arkamizda/2871422 (Accessed: 16 December 2023)
Kingsley, P. (2013) ‘Protesters across Egypt call for Mohamed Morsi to Go,’ The Guardian, 30 June. Available at https://www.theguardian.com/world/2013/jun/30/mohamed-morsi-egypt-protests (Accessed: 16 November 2022)
Köse, Esra (2017) Türkiye-Mısır İlişkileri (2002-2016). T.C. Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Kırıkkale
Mandour M. (2015) ‘The Revival Nasserism in El Sisi’s Egypt,’ OpenDemocracy, 16 December. Available at https://www.opendemocracy.net/en/north-africa-west-asia/revival-nasserism-in-el-sisi-s-egypt/ (Accessed: 20 November 2022)
NTV (2023) ‘Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Riyad’da Gazze diplomasisi,’ NTV, 12 November. Available at https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/cumhurbaskani-erdogandan-riyadda-diplomatik-gorusmeler,bGQbsPkAEkmtgVthpC_ucg/z4XCTS0y6katfny-lWgVhw (Accessed 17 December 2023)
Özkoç Ö. (2017) ‘Türkiye’nin Kuzey Afrika’ya Yönelik Politikası: Bir Modelin Çöküşü,’ Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 72 (1). ISSN 0378-2921 DOI: https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002438
Özyürek Ş. (2016) Arap Baharı Bağlamında Türkiye’nin Orta Doğu Ülkeleriyle İlişkileri. Thesis of Master’s Degree, T.C. Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Yalova.
Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs (2023) Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Mısır Dışişleri Bakanı Sameh Shoukry ile yaptığıi Ortak Basın Toplantısı. Available at https://www.mfa.gov.tr/disisleri-bakani-sayin-mevlut-cavusoglu-nun-misir-disisleri-bakani-sameh-shoukry-ile-yaptigii-ortak-basin-toplantisi-13-4-2023.tr.mfa (Accessed: 15 December 2023)
Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs (n.d. a) Lausanne Peace Treaty. Available at: https://www.mfa.gov.tr/lausanne-peace-treaty-part-i_-political-clauses.en.mfa (Accessed: 9 January 2024)
Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs (2013) Mısır’daki kanlı müdahale Başbakanlık tarafından yapılan açıklamayla kınandı. Available at https://www.mfa.gov.tr/misirdaki-kanli-mudahale-basbakanlik-tarafindan-yapilan-aciklamayla-kinandi.tr.mfa (Accessed: 20 November 2022)
Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs (n. d. b) Türkiye - Suriye Siyasi İlişkileri. Available at https://www.mfa.gov.tr/turkiye-suriye-siyasi-iliskileri-.tr.mfa (Accessed: 4 November 2022)
Şener M. B. (2022) ‘The Importance of Intelligence in Ensuring Türkiye’s Energy Security in the Eastern Mediterranean,’ Deniz Araştırmaları ve Mavi Strateji Dergisi, (2), pp. 29–38. ISSN 2791-7126
Soliman M. (2016) ‘Sisi’s New Approach to Egypt-Israel Relations,’ Fikra Forum, 29 July. Available at https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/sisis-new-approach-egypt-israel-relations (Accessed: 20 November 2022)
Taha J. (2023) ‘İsrail-Filistin sorunu: Mısır’ın rolü,’ BBC, 10 October. Available at https://www.bbc.com/turkce/articles/cyr1vp2kgzgo (Accessed 17 December 2023)
Taş, H. (2022) ‘Erdoğan and the Muslim Brotherhood: An Outside-in Approach to Turkish Foreign Policy in the Middle East,’ Turkish Studies, 23(5), pp. 722–742. ISSN 1308-2140 DOI: https://doi.org/ 10.1080/14683849.2022.2085096
Telci, İ. N. (2023) ‘Hamas-İsrail çatışmasında Mısır’ın ikilemi: İlkeler ve çıkarlar,’ Fikir Turu, 23 October. Available at https://fikirturu.com/jeo-strateji/hamas-israil-catismasinda-misirin/ (Accessed 16 December 2023)
Teti, A. and Gervasio, G. (2011) ‘The Unbearable Lightness of Authoritarianism: Lessons from the Arab Uprisings,’ Mediterranean Politics, 16(2), pp. 321–327. ISSN 1362-9395 DOI: https://doi.org/ 10.1080/13629395.2011.583758
TRT (2012) ‘Erdoğan ve Mursi İsrail’i Uyardı,’ TRT Haber, 18 November. Available at https://www.trthaber.com/haber/gundem/erdogan-ve-mursi-israili-uyardi-63681.html (Accessed: 13 November 2022)
TRT (2023) ‘Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’den Cumhurbaşkanı Erdoğan’a “geçmiş olsun” telefonu,’ TRT Haber, 7 February. Available at https://www.trthaber.com/haber/dunya/misir-cumhurbaskani-sisiden-cumhurbaskani-erdogana-gecmis-olsun-telefonu-744334.html (Accessed: 13 December 2023)
Ülger, İ. K. (2016) ‘Müslüman Kardeşler Teşkilatının İdeolojisi ve Mısır Siyaseti Üzerindeki Etkileri,’ Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), pp. 131–151. ISSN 2146-2879
Yeşilyurt, N. (2020) ‘2011 Sonrasında Türkiye-Mısır İlişkilerinde Yaşanan Ani Yükseliş ve Sert Düşüşü Anlamak,’ Siyasal: Journal of Political Sciences, 29(2), pp. 337–365. ISSN 0098-4612 DOI: https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.2.0083
